RTG

Šta je rendgen?

Rendgen ili rendgenski snimak, je ključni dijagnostički alat u medicini koji omogućava vizualizaciju unutrašnjosti tela. Ova radiološka tehnika koristi rendgenske zrake, koje su oblik elektromagnetnog zračenja i koji imaju sposobnost da prolaze kroz strukture unutar tela pacijenta.

Kada RTG zraci prolaze kroz tkivo, oni se apsorbuju na različite načine zavisno od gustine i sastava tkiva. Kosti i metalni implantati apsorbuju veću količinu zračenja od mekših tkiva poput mišića ili organa, što rezultira kontrastom na slikama.

Koje su indikacije za RTG snimanje?

Rendgensko snimanje je široko primenljivo u različitim medicinskim područjima, uključujući ortopediju, stomatologiju, radiologiju, traumatologiju, kardiologiju i mnoge druge. Zahvaljujući kontinuiranom razvoju tehnologije, rendgenski pregledi postaju sve precizniji i sigurniji, što omogućava bržu i tačniju dijagnozu i zauzvrat doprinosi poboljšanju zdravstvene nege i ishodu pacijentovog stanja.

Nekoliko uobičajenih indikacija za rendgensko snimanje:

• Traume i frakture: RTG se često koristi za identifikaciju preloma kostiju nakon povreda ili traume. To može uključivati frakture udova, rebara, kičme ili drugih kostiju.
• Pneumonija i plućne bolesti: RTG pluća može pomoći u dijagnostikovanju upale pluća, bronhitisa, tuberkuloze i drugih plućnih bolesti. Prikazuje prisustvo infiltrata, opstrukcije disajnih puteva i drugih abnormalnosti u plućima.
• Pregledi kostiju i zglobova: RTG se često koristi za dijagnostikovanje bolesti kostiju i zglobova kao što su artritis, osteoporoza, artroza. Može pomoći u identifikaciji oštećenja hrskavice, deformiteta kostiju ili promena u zglobovima.
• Dijagnostika probavnog trakta: RTG gastrointestinalnog trakta, poput rendgenskog snimanja creva s kontrastom ili rendgenskog snimanja abdomena, može pomoći u dijagnostikovanju problema poput crevnih opstrukcija, tumora, divertikuloze.
• Dentalna I ORL dijagnostika: RTG sinusa, nosne pregade i zuba su neophodni za utvrđivanje prisustva karijesa, infekcija korena zuba, upale sinusa, devijacije nosnog septuma, kao i za planiranje oralnih hirurških zahvata.
• Kardiološka dijagnostika: RTG grudnog koša se koristi za procenu veličine srca i krvnih sudova, otkrivanje srčanih bolesti kao što su srčani zastoj ili ateroskleroza, te za praćenje položaja srca pre hirurških zahvata.

Priprema za RTG snimanje

Priprema za RTG snimanje varira u zavisnosti od vrste pregleda i dela tela koji je potrebno snimiti. Međutim, u većini slučajeva, priprema nije potrebna. Nekoliko opštih smernica za pripremu su:

• Skinite nakit i metalne predmete: Potrebno je ukloniti sav nakit, naušnice, prstenje i druge metalne predmete. Metalni predmeti mogu ometati kvalitet slike i uzrokovati artefakte na rendgenskom snimku.
• Obucite se prikladno: Na pregled dođite u udobnoj odeći koja ne sadrži metalne delove ili ukrase. U nekim slučajevima, možda ćete dobiti bolničku odeću ili haljinu koja omogućuje pristup delu tela koji je potrebno snimiti.
• Obavestite lekara o trudnoći: Ukoliko ste trudni ili sumnjate na trudnoću, obavezno o tome obavestite medicinsko osoblje koje izvodi rendgensko snimanje. Iako je rendgensko zračenje u malim dozama obično sigurno i tokom trudnoće, važno je da se preduzmu odgovarajuće mere opreza.
• Pratite uputstva zdravstvenog osoblja: Pre samog snimanja, zdravstveno osoblje može dati posebna uputstva o položaju tela ili druge detalje koje je potrebno da sledite tokom pregleda. Saradnja sa medicinskim osobljem će znatno uticati na sam kvalitet RTG snimka.

Kako se izvodi RTG snimanje?

Postupak rendgenskog snimanja obično se izvodi tako da pacijent stoji, sedi ili leži na rendgenskom stolu, dok rendgenski aparat emituje zrake prema specifičnom delu tela koji je potrebno snimiti. Radiološki tehničar upravlja opremom i beleži slike koje se stvaraju na filmskom ili digitalnom senzoru. Ove slike omogućavaju lekaru da sagleda unutrašnjost tela kako bi identifikovao abnormalnosti, frakture, infekcije, tumore i druge medicinske probleme.

Prednosti i rizici RTG snimanja

Rendgenski pregledi su brzi, neinvazivni i često su prva linija dijagnostike za mnoga medicinska stanja. Važno je napomenuti da rendgenski aparat izlaže pacijenta minimalnoj dozi zračenja, koja je toliko mala da ne ostavlja ni trenutne niti trajne posledice po ljudsko telo. Zbog oslobađanja X-zraka prilikom aktivacije aparata lekari ga u praksi mogu izbeći (i uputiti na alternativne radiološke preglede) ukoliko je potrebno snimiti bebe, trudnice ili pacijente sa nekim drugim medicinskim stanjima visokog rizika. Kod svih ostalih pacijenata koristi od RTG snimanja apsolutno premašuju njegove rizike.

U situacijama kada je potrebno dobiti detaljnije informacije od onih koje je pružio RTG snimak mogu se koristiti i druge vrste imidžing tehnika poput kompjuterizovane tomografije (CT) ili magnetne rezonance (MR).