Mamografija

Mamografija je dijagnostička metoda koja se koristi za rano otkrivanje potencijalnih patoloških promena u dojkama. Ova procedura koristi rendgenske zrake za snimanje dojki radi identifikacije bilo kakvih nepravilnosti, uključujući tumore, ciste ili druge abnormalnosti.

Mamografija je ključni alat u borbi protiv raka dojke, pružajući ranu dijagnozu i omogućavajući brže i efikasnije lečenje, što značajno smanjuje smrtnost od ove bolesti.

Kako se obavlja mamografsko snimanje?

Postupak mamografije obično traje nekoliko minuta. Pacijentkinja stavlja grudi na ploču mamografskog aparata, dojke se zatim pločama blago pritiskaju radi izjednačavanja debljine tkiva kako bi se dobio što jasniji snimak.

Iako ovaj postupak može biti neugodan zbog pritiska na dojke, većina žena ga podnosi bez problema i ne može se okarakterisati kao bolan, već samo kao blago neprijatan proces.

Kada se obavlja mamografski pregled?

Ženama iznad 40 godina starosti ili mlađim pacijentkinjama koje imaju povećan rizik od raka dojke se apsolutno preporučuje redovna skrining mamografija. Lekari često preporučuju godišnja mamografska snimanja kao deo rutinskog preventivnog zdravstvenog pregleda naročito ako tokom ultrazvuka dojki pronađu bilo kakve nepravilnosti ili sumnjive promene.

Idealan period za obavljanje mamografskog pregleda je u prvoj polovini menstrualnog ciklusa, odnosno nekoliko dana nakon završetka menstruacije. U ovom delu ciklusa dojke su obično manje osetljive i manje podložne oticanju ili promenama u tkivu, što može rezultirati jasnijim i preciznijim snimcima mamografije.

Međutim, ako je potrebno obaviti mamografski pregled izvan ovog perioda, dan ciklusa nije nužno ograničenje. U takvim slučajevima, važno je obavestiti medicinsko osoblje o datumu poslednje menstruacije kako bi se uzeli u obzir faktori koji mogu uticati na interpretaciju rezultata mamografije.

Indikacije za mamografsko snimanje

Postoje određene indikacije u kojima je preporučljivo obaviti mamografski pregled:

• Redovni skrining mamografski pregledi preporučuju se ženama starijim od 40 godina kako bi se rano otkrili potencijalni problemi u dojkama – na prvom mestu rak dojke.
• Dijagnostička mamografija: Ukoliko primetite bilo kakve promene u dojkama, kao što su kvržice, oticanje, promene u obliku ili teksturi dojki, mamografija se može preporučiti kako bi se identifikovali uzroci tih promena.
• Istorija raka dojke u porodici: Ukoliko imate porodičnu anamnezu raka dojke, naročito ako su vaše majke, sestre ili druge bliske rođake imale ovu bolest, preporučuje se redovan mamografski pregled kao deo preventivnih mera.
• Prethodni sumnjivi nalazi: Ako ste imali prethodne mamografske preglede sa sumnjivim rezultatima, preporučuje se dalje praćenje i obavljenje redovnih pregleda kako bi se pratilo stanje dojki i identifikovao eventualni napredak ranije opisanih promena.
• Kontrola nakon lečenja raka dojke: Nakon završetka lečenja raka dojke, redovni pregledi se preporučuju kako bi se pratila eventualna ponovna pojava bolesti ili nuspojave lečenja.
• Genetska predispozicija za rak dojke: Ukoliko imate genetsku predispoziciju za rak dojke, na primer mutacije gena BRCA1 ili BRCA2, preporučuje se redovno praćenje mamografijom u skladu s preporukama vašeg lekara.

Priprema za mamografiju

Priprema za mamografski pregled nije kompleksna, ali postoje neki koraci koje je korisno slediti kako bi se osigurala što preciznija i ugodnija procedura:

• Nemojte koristiti dezodoranse ili kreme: Pre mamografije, izbegavajte nanošenje dezodoransa, losiona ili pudera na područje dojki ili pazuha. Ovi proizvodi mogu sadržavati elemente koji ometaju rezultate mamografije.
• Odaberite udobnu odeću: Nosite udobnu garderobu koja se lako može skinuti, konkretno gornji deo kako bi se lakše pristupilo dojkama za pregled.
• Obavestite lekara o prethodnim pregledima: Ukoliko ste imali prethodne mamografske preglede ili bilo kakve druge dijagnostičke pretrage dojki, obavestite lekara o tome pre početka pregleda.
• Ponesite dokumentaciju: Ukoliko ih imate, ponesite sa sobom prethodne rezultate mamografije ili bilo kakvu drugu relevantnu medicinsku dokumentaciju na osnovu koje se vaš lekar može uputiti u do sada obavljenje preglede.