Radiologija

Radiologija je oblast medicine koja koristi različite savremene aparate za snimanje tela i formiranje slika, u cilju otkrivanja promena na unutrašnjim organima i postavljanje dijagnoze. Radiologija igra ključnu ulogu u savremenoj medicini pružajući uvid u strukturu i funkciju organa i tkiva.

Koristi se u gotovo svim medicinskim disciplinama, uključujući kardiologiju, hirurgiju, onkologiju, ortopediju, neurologiju. Radiološko snimanje pomaže lekarima da vizualizuju unutrašnje strukture, otkriju abnormalnosti, procene obim bolesti, vode interventne procedure i prate odgovor na lečenje.

Radiolozi su lekari koji se specijalizuju za postavljnaje dijagnoze na osnovu pregleda tela različitim modalitetima imidžinga.

Imidžing metode za dobijanje slika unutrašnjosti tela

Postoji više različitih metoda za dobijanje slika unutrašnjosti tela koje pomažu u dijagnostici ili praćenju zdravstvenih stanja, uključujući rendgenske snimke, kompjuterizovanu tomografiju (CT), magnetnu rezonancu (MR), mamografiju i ultrazvuk.

• Rendgensko snimanje (X-zraci): najčešće se koristi za pregled kostiju, grudnog koša i pluća.

• Ultrazvuk: za formiranje slike koristi mehaničke (zvučne) talase koje generiše posebna sonda koja se postavlja na telo pacijenta. Ultrazvuk ima izuzetno široku primenu u medicini. Koristi se kao metoda za pregled mekih tkiva, tetiva i mišića, dojke, štitne žlezde, za pregled abdomena, male karlice i testisa. Posebna osobina ultrzvučnih talasa – doplerov efekat – omogućava primenu u isptivanju protoka krvi u krvnim sudovima i srcu. Ultrazvuk je nezaobilazna metoda u ginekologiji koja se koristi za pregled reproduktivnih organa žene i pregled fetusa u toku trudnoće.

• Kompjuterizovana tomografija – skener (CT): zasnovana je na komjuterskoj rekonstrukciji slike nastale pri prolazu x-zraka kroz određeni deo tela. CT pruža više detalja nego rendgenski snimak i može bolje da prikaže oblasti u kojima se tkiva preklapaju. Upotreba kontrastnog sredstva u toku CT pregleda dodatno poboljšava vizualizaciju i povećava preciznost pregleda. Savremeni multislajsni skeneri sadrže veliki broj detektora koji omogućavaju brz pregled sa minimalnim dozama zračenja.

• Magnetna rezonanca (MR): koristi jaka magnetna polja i radio talase za proizvodnju slika unutrašnjosti tela. Magnetna rezonanca se smatra za najpreciznije dijagnostičko sredstvo. MR ima važnu ulogu u pregledu mekih tkiva, mišića i zglobova, pregleda organa nervnog sistema – mozga i kičmene moždine, dojke, srca, abdomena i male karlice.

• Mamografija: specijalizovana medicinska tehnika snimanja koja se koristi za otkrivanje i dijagnostikovanje abnormalnosti dojke. Uključuje korišćenje niskih doza rendgenskih zraka za stvaranje slika tkiva dojke kako bi se identifikovali rani znaci raka dojke, kvržica, kalcifikacije ili drugih promene koje možda neće biti opipljive tokom fizičkog pregleda, omogućavajući brzu intervenciju i lečenje.

• Osteodenzitometrija: tehnika snimanja koja se koristi za merenje gustine i čvrstoće kostiju, poznata kao denzitometrija kostiju ili ispitivanje mineralne gustine kostiju. Prvenstveno se koristi za dijagnostiku osteoporoze, stanja koje karakterišu oslabljene i krhke kosti koje su podložnije prelomima. Osteodenzitometrija je esencijalno sredstvo u prevenciji, dijagnostici i lečenju osteoporoze i preloma.