Hematologija je grana medicine koja obuhvata proučavanje krvi i krvnih ćelija. Ova disciplina istražuje procese proizvodnje krvnih ćelija, njihovu funkciju u telu i bolesti koje ih zahvataju. Redovni laboratorijski pregledi krvi važni su za rano otkrivanje bolesti i pravovremeno lečenje, čime se poboljšava prognoza i kvalitet života pacijenta.
Hematolozi su specijalisti koji se bave dijagnozom i lečenjem bolesti krvi i poremećaja povezanih s hematopoeznim sistemom koji proizvodi ćelije krvi. Njihov rad obuhvata dijagnostikovanje i lečenje anemije, leukemije, limfoma, hemofilije, tromboza i brojnih drugih bolesti.
Ukoliko vaš lekar opšte prakse sumnja na neko od sledećih najčešćih krvnih oboljenja, potrebno je da potražite pregled kod hematologa:
Anemije: Anemija je stanje u kojem telo nema dovoljno crvenih krvnih zrnaca ili hemoglobina, što može uzrokovati umor, slabost i druge simptome. Hematolozi dijagnostikuju različite vrste anemija, poput nedostatka gvožđa, vitamina B12, hemolitičke anemije, kao i aplastične anemije.
Leukemije: Leukemija je rak krvi koji utiče na proizvodnju belih krvnih zrnaca. Hematolozi leče različite vrste leukemija, uključujući akutnu i hroničnu limfocitnu leukemiju, akutnu i hroničnu mijeloidnu leukemiju i druge retke oblike.
Limfomi: Limfomi su rak limfnog sistema koji uključuje limfne čvorove, slezinu i druge limfne organe. Hematolozi leče različite tipove limfoma, uključujući Hodgkinov limfom i ne-Hodgkinove limfome.
Mijelomi: Mijelom je rak plazma ćelija koji se razvija u koštanoj srži. Hematolozi u skaldu sa tim dijagnostikuju i leče mijelom, često koristeći terapiju lekovima, transplantaciju koštane srži ili druge terapijske opcije.
Tromboze: Tromboze su stanja u kojima se stvaraju krvni ugrušci unutar vena, što može prouzrokovati ozbiljne komplikacije poput srčanog udara, moždanog udara ili plućne embolije. Hematolozi pružaju terapiju antikoagulantima za sprečavanje formiranja novih ugrušaka i razgradnju već formiranih.
Hematološki pregled obično uključuje sledeće korake:
Anamneza: Hematolog započinje pregled razgovorom s pacijentom kako bi saznao detalje o simptomima, medicinskoj i porodičnoj istoriji bolesti i upotrebi lekova.
Fizički pregled: Nakon razgovora s pacijentom, hematolog će izvršiti opšti fizički pregled kako bi ustanovio tipične znake bolesti koji se mogu manifestovati na različitim organima.
Laboratorijski testovi: Hematolog će najčešće zatražiti različite laboratorijske testove krvi kako bi procenio nivoe crvenih krvnih zrnaca, hemoglobina, trombocita, leukocita i drugih parametara koji mogu ukazivati na prisustvo bolesti.
Biopsija koštane srži: U nekim slučajevima, hematolog može preporučiti biopsiju koštane srži radi detaljnije analize stanja krvi i identifikacije mogućih bolesti.
Radiološke pretrage: Zavisno o sumnjama na određene bolesti, hematolog može preporučiti različite radiološke pretrage poput rendgenskih snimaka, CT-a ili MR-a.
Dijagnoza i plan lečenja: Po obavljenom pregledu i prikupljenim rezultatima testova, hematolog će postaviti dijagnozu i predložiti plan lečenja. To može uključivati lekove, transfuziju krvi, hemoterapiju, imunoterapiju ili druge terapijske opcije.
Praćenje toka lečenja: Nakon početne postavke plana lečenja, hematolog će pratiti pacijenta i prilagođavati terapiju prema potrebi. U nekim slučajevima, pacijenti mogu biti upućeni na rehabilitacijske programe, posebno u slučajevima dugotrajnih bolesti ili složenih terapija.